Straffen en belonen. Wat is een straf en wat is een beloning?

Straffen en belonen, een gekke vraag wat een straf is en wat een beloning is. Iedereen heeft wel een idee bij wat een beloning is, en iedereen heeft ook wel een idee bij wat een straf is. Wat ik echter gemerkt heb in de jaren dat ik les gaf is dat iedereen heel goed is in de hond te straffen. Maar dat het toch lastig is om een hond te belonen. Natuurlijk geven we hem een snoepje als hij iets goed doet. Maar dat lijkt niet op belonen, dat lijkt meer op automatisme…………

Straffen en belonen, wat is een beloning?

Je kunt niet zomaar aanduiden wat een beloning precies is. Een beloning is pas een beloning als de ontvanger het ook als beloning ziet. Ik ga daar een menselijk voorbeeld van geven.

Je baas vraagt of je op zaterdag kan overwerken. Normaliter werk je niet op zaterdag. Maar hij zegt dat hij je er goed voor zal belonen. Op een werkdag gewoon in de week verdien je € 150 per dag. Omdat je baas aangeeft dat het een spoedklus betreft en omdat hij zegt dat hij je er goed voor zal belonen stem je in en je gaat een hele zaterdag werken.

Aan het eind van de dag komt je baas naar je toe met een bosje bloemen en € 50, omdat hij zo blij is dat je die zaterdag hebt gewerkt.
 Is dat bosje bloemen en die € 50 een beloning voor jou? Zo is het namelijk wel bedoelt. Je hebt je vrije zaterdag opgeofferd en het enige wat je krijgt is een bosje bloemen en € 50

Dit is voor jou hoogstwaarschijnlijk helemaal geen beloning waarvoor je je vrije zaterdag opgeofferd zou hebben als je dat geweten had. Jij als ontvanger ervaart de beloning dus absoluut niet als beloning.

Maar stel nu dat je baas je aan het eind van de dag € 150 zou geven. Dat is het bedrag wat je normaliter ook krijgt. Zou je het dan wel als beloning zien?
 Hoogst waarschijnlijk nog steeds niet. Je hebt namelijk heel veel dingen afgezegd om je baas te helpen en je verdient op die zaterdag precies hetzelfde als dat je op een doordeweekse dag verdient. Als je het geld hard nodig hebt is het misschien welkom. Maar in principe is het niet echt een beloning. Je bent er tevreden mee als je werkt in de week.

Een beloning moet speciaal zijn

Een beloning moet iets speciaals zijn. Specialer dan de alledaagse dingen. En zo werkt het ook voor een hond. Als jij een pot koekjes in huis hebt staan en je hond krijgt de hele dag door koekjes, dan zijn deze koekjes niet meer speciaal. Als je dan met hem op straat loopt waar allemaal afleiding is dan zal die afleiding interessanter zijn dan de koekjes die jij bij je hebt.

Als hij straks thuis komt en hij gaat netjes zitten op de mat dan krijgt hij dat koekje toch wel. Daar hoeft hij nu zijn best niet voor te doen. Deze beloning is niet speciaal voor hem, dus waarom zou hij zijn best doen voor een koekje dat hij toch al de hele dag door krijgt.

Maar stel nu dat je voor op de training of buiten een stuk worst bij je hebt wat de hond normaliter nooit krijgt. Worst wat enorm lekker ruikt. Hoeveel harder zou je hond daarvoor willen werken. Hij zal deze worst waarschijnlijk wel als beloning ervaren en hij zal nu beter opletten en beter zijn best doen om deze beloning te krijgen.

Straffen en belonen en stress of angst

Hierboven heb ik net aangegeven dat het belangrijk is om een beloning te hebben die heel belangrijk is. Maar een dergelijke beloning werkt ook niet in alle gevallen. En ook dat is niet zo heel gek.
 Tegenwoordig doen ze op tv de meest waanzinnige challenges voor geld. Maar als jij ergens echt bang voor bent, maakt het dan nog uit welke beloning je krijgt om het toch te doen?

Een hond die uitvalt. Deze hond wordt vaak geprobeerd te trainen met het allerlekkerste voer. Echter al neem je biefstuk mee voor je hond, het zal in dat geval niet werken. Je hond valt niet voor niets uit. Meestal is dit uit angst. Jij en je hond zien twee heel verschillende dingen. Jij ziet een andere hond, maar jouw hond ziet een aanvaller die hij niet vertrouwd. Voor jouw hond ziet de andere hond eruit als een militair die op hem richt om te schieten.

Je hond is angstig en vindt het eng. Hij zal alles op alles zetten om deze aanvaller weg te jagen. En zwaaien met biefstuk of ander lekkers zal er niet voor zorgen dat hij niet meer uitvalt. Hij heeft maar 1 prioriteit en dat is zorgen dat hij zo snel mogelijk veilig is

Straffen bij stress of angst

In het voorbeeld hierboven gaan de meeste mensen de hond straffen. Ze gaan schreeuwen en aan de lijn trekken. Ook dat zal niet helpen. Bovendien zal de hond er alleen vanuit gaan dat als jij schreeuwt dat het echt wel eng moet zijn. Anders zou jij niet zo over je toeren zijn. Hij betrekt het schreeuwen niet op zichzelf, maar ziet het als bevestiging dat hij goed bezig is.

Straffen en belonen, wat is straf?

Dezelfde vraag als bij de beloning en eigenlijk ook hetzelfde antwoord. Een straf is iets wat dusdanig vervelend moet zijn voor de hond dat hij het nooit meer zal  doen. Om te beginnen mag een straf nooit een pijnprikkel zijn of een andere lichamelijke straf. Deze straf lost nooit en te nimmer iets op. Het enige wat je ermee bereikt is dat je hond bang van je kan worden en dat hij bepaald gedrag zal gaan vermijden omdat hij de pijn wil   vermijden.

Een hond negeren is een veel sterkere straf. Er is niets wat een hond zo erg vindt als genegeerd worden. En natuurlijk negeer je niet voor ieder klein “vergrijp”. De beste manier is om je hond NEE aan te leren. Waarbij NEE  betekend dat hij moet stoppen waar hij mee bezig is.

Straffen en belonen in de opvoeding en de training

Er zijn bepaalde dingen die je niet kan negeren. Happen bijvoorbeeld naar je handen of in kledingstukken.
 De beste manier om je hond op te voeden en te trainen is door aan te geven dat je hond iets niet mag. Op het moment dat je hond stopt met het ongewenste gedrag is het dan ook belangrijk dat je je hond direct beloont voor het gedrag wat je wel wil hebben.